Trong thế giới làm việc hối hả của người Việt, cụm từ “sếp hay xếp” thường khiến nhiều người băn khoăn, đặc biệt là những bạn trẻ mới bước chân vào môi trường văn phòng. Bạn có bao giờ tự hỏi, khi gọi người lãnh đạo, nên dùng “sếp” hay “xếp” cho đúng? Hay cả hai đều ổn, chỉ là vấn đề thói quen? Thực tế, “sếp hay xếp” không chỉ là cách xưng hô đơn thuần, mà còn phản ánh lịch sử ngôn ngữ, văn hóa giao tiếp và cả sự thay đổi xã hội ở Việt Nam. Nếu bạn đang tìm kiếm thông tin về “sếp hay xếp” trên các video giải thích, thì trang này chính là điểm khởi đầu lý tưởng để khám phá sâu hơn qua những nội dung hấp dẫn, dễ hiểu.

Hãy cùng tìm hiểu nguồn gốc của hai từ này. “Sếp” và “xếp” đều bắt nguồn từ tiếng Pháp “chef”, nghĩa là đầu bếp hoặc người đứng đầu. Thời kỳ Pháp thuộc, khi các công ty, xí nghiệp Pháp hoạt động ở Việt Nam, từ “chef” được Việt hóa thành “sếp” và “xếp” để chỉ những ông chủ, quản lý. “Sếp” nghe gần âm với “chef” hơn, thường được dùng trong các ngữ cảnh hiện đại, thân mật, như trong các công ty tư nhân hoặc startup. Còn “xếp” mang tính cổ điển hơn, phổ biến ở các cơ quan nhà nước, xí nghiệp nhà nước hoặc trong lời kể của thế hệ trước. Ví dụ, ông bố bạn có thể hay nói “ông xếp của tôi” khi kể chuyện thời trẻ, trong khi bạn bè trẻ tuổi lại dùng “sếp tao” một cách thoải mái trên mạng xã hội.

Vậy, “sếp hay xếp” – cái nào đúng hơn? Theo các nhà ngôn ngữ học Việt Nam, cả hai đều đúng và được công nhận trong từ điển tiếng Việt. Không có quy định pháp lý nào bắt buộc phải dùng từ này thay vì từ kia. Tuy nhiên, sự lựa chọn phụ thuộc vào ngữ cảnh. Trong môi trường chuyên nghiệp, nếu bạn làm việc ở công ty nước ngoài hoặc lĩnh vực công nghệ, “sếp” sẽ nghe tự nhiên và hiện đại hơn. Nó thể hiện sự gần gũi, dễ tiếp cận, giúp xây dựng mối quan hệ tốt với lãnh đạo. Ngược lại, ở các doanh nghiệp truyền thống hoặc khi giao tiếp với người lớn tuổi, “xếp” lại mang sắc thái tôn trọng, trang trọng hơn, tránh cảm giác quá suồng sã.

Tôi nhớ có lần tham gia một buổi hội thảo về giao tiếp công sở, diễn giả đã phân tích “sếp hay xếp” qua lăng kính văn hóa. Ở Việt Nam, cách xưng hô không chỉ là lời nói mà còn là nghệ thuật ứng xử. Dùng sai từ có thể dẫn đến hiểu lầm nhỏ, nhưng nếu dùng đúng, nó giúp bạn ghi điểm trong mắt đồng nghiệp và cấp trên. Chẳng hạn, khi gửi email cho sếp, viết “Kính gửi anh/chị sếp” sẽ thân thiện hơn là “ông xếp” nếu mối quan hệ chưa sâu. Còn trong các video hài kịch trên YouTube, bạn sẽ thấy “sếp hay xếp” được khai thác để tạo tiếng cười, như trong series “Cuộc sống văn phòng” của các kênh Việt, nơi nhân viên lúng túng gọi sai tên sếp và dẫn đến tình huống dở khóc dở cười.

Bây giờ, hãy nói về lợi ích của việc hiểu rõ “sếp hay xếp” trong sự nghiệp. Trong thời đại số, nơi video tutorial và chia sẻ kinh nghiệm lan tỏa nhanh chóng, việc nắm bắt từ ngữ đúng đắn giúp bạn tự tin hơn khi phỏng vấn hoặc làm việc nhóm. Nhiều video trên nền tảng này sẽ hướng dẫn bạn cách gọi sếp sao cho lịch sự, từ “sếp ơi” thân mật đến “thưa ông xếp” trang nghiêm. Hơn nữa, “sếp hay xếp” còn liên quan đến tâm lý học quản lý. Một sếp tốt không quan tâm bạn gọi thế nào, miễn là công việc hiệu quả, nhưng cách bạn dùng từ có thể ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân. Theo khảo sát từ các diễn đàn việc làm như VietnamWorks, hơn 60% người trẻ thích dùng “sếp” vì nó nghe trẻ trung, phù hợp với văn hóa Gen Z – Z.

Nếu bạn đang xem trang tag “sếp hay xếp”, chắc hẳn bạn quan tâm đến những video thực tế. Có hàng loạt nội dung hay như “Sếp hay xếp: Cách gọi đúng trong công ty Việt”, nơi chuyên gia ngôn ngữ phân tích ví dụ từ phim ảnh và đời sống. Hoặc video “Câu chuyện sếp hay xếp của tôi”, chia sẻ trải nghiệm cá nhân từ nhân viên văn phòng, giúp bạn tránh sai lầm phổ biến. Những clip này không chỉ giải trí mà còn mang giá trị thực tiễn, như cách xử lý khi sếp khó tính hay cách thăng tiến nhờ giao tiếp khéo léo. Hãy tưởng tượng, sau khi xem, bạn có thể áp dụng ngay vào công việc, biến “sếp hay xếp” từ nỗi lo thành lợi thế.

Hơn nữa, trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang hội nhập quốc tế, “sếp hay xếp” còn mở rộng sang cách gọi lãnh đạo ngoại quốc. Khi làm việc với sếp Hàn Quốc hay Nhật Bản, bạn có thể dùng “sếp” để giữ sự gần gũi, nhưng cần học thêm từ tiếng Anh như “boss” để linh hoạt. Các video về kỹ năng mềm trên đây sẽ dạy bạn điều đó, với phụ đề rõ ràng và ví dụ minh họa. Tôi khuyên bạn nên bắt đầu từ những video ngắn 5-10 phút, dần dần khám phá sâu hơn để hiểu tại sao “sếp hay xếp” lại là chủ đề hot đến vậy.

Một khía cạnh thú vị khác là sự biến đổi của “sếp hay xếp” qua các thế hệ. Thời bao cấp, “xếp” là từ quen thuộc ở các hợp tác xã, nhà máy, gắn liền với hình ảnh người lãnh đạo nghiêm khắc, chỉ đạo sản xuất. Ngày nay, với sự bùng nổ của kinh tế thị trường, “sếp” trở thành biểu tượng của doanh nhân năng động, như các CEO startup ở TP.HCM hay Hà Nội. Video tài liệu lịch sử ngôn ngữ sẽ kể bạn nghe về hành trình này, từ thời Pháp thuộc đến kỷ nguyên 4.0. Không chỉ dừng ở lý thuyết, những nội dung này còn khuyến khích bạn suy ngẫm: Làm thế nào để trở thành